خوشنویسی با قلم

خوشنویسی با قلم و دوات یکی از شاخه های هنر تجسمی محسوب می شود. و یک سفر آرامش بخش ذهنی است و از محبوبیت خاص و ویژه‌ای در بین مردم برخوردار است. خوشنویسی از هنرهای سنتی و اصیل ایرانیان به شمار می رود و به دست ایرانیان رو به تکامل نهاده است و بعد از گذشت چندین قرن همچنان مورد استقبال همگان قرار گرفته است.

بی شک مهمترین حقیقتی که آدمی را از سایر موجودات متمایز می کند، درک ظرافت و زیبایی، نظم و اعتدال و هنر است و از آنجا که میل به زیبایی در فطرت آدمی جای دارد، هر آنچه را که زیبا نباشد مطابق با فطرت او نبوده و قطعا موافق میل او قرار نخواهد گرفت و خط که از مهمترین ابداعات بشری است، زمانی مورد توجه قرار می گیرد که سیمایی زیبا و دلنشین داشته باشد.

 خوشنویسی با قلم   

به قول استاد الهی قمشه ای: خط زیبا تجلی عالم معنا در جلوه صورت است.هندسه ای است روحانی که چرخش ها و دوایر عالم هستی را به یاد می آورد و به زبان حال درس انس و الفت و مهربانی و نظمو تناسب و استواری می دهد و به آب لطف، روح را تلطیف کرده و غبار لفظ را از چهره معنی می شوید تا جمال حقیقت بی پرده عیان گردد.

پیدایش خوشنویسی با قلم

 زبان و خط دو پدیده اصلی در زندگی انسان است و خط است که باعث پیدایش خوشنویسی شده است و این دو برای برقراری ارتباط و تبادل افکار در بین انسانها مورد استفاده قرار می گیرد، به طور خلاصه می شود گفت که زبان و خط از علامت های قراردادی هستند و تفاوت آنها در این است که علامت ها در زبان، صوتی هستند اما در خط به صورت تصویری به کار می روند و نوشتنی هستند.انسان همیشه تلاش می کند با اصول زیبایی هنر را در زندگی به کار ببرد، این امر باعث می‌شود که از همان ابتدا در زبان اصول زیبا صحبت کردن و قواعد زیبا نوشتن در خط تحریری مورد توجه قرار بگیرد و این امر باعث به وجود آمدن شعر و ادبیات و هنر خوشنویسی می شود.
خوشنویسی با قلم شکسته نستعلیق
خوشنویسی با قلم شکسته نستعلیق
خوشنویسی با قلم شکسته نستعلیق
خطاطی شکسته
خطاطی شکسته
خطاطی شکسته
خط شکسته استاد محمود رحیمی عهد
خط شکسته استاد محمود رحیمی عهد
خط شکسته استاد محمود رحیمی عهد

دوره های در حال ثبت نام

برای اطلاع ثبت نام و هماهنگی کلاس ها، با ما در ارتباط باشید

۰۲۱-۷۷۰۴۵۶۱۷ 

خط تعلیق

 خط تعلیق از خط توقیع و رقاع به وجود آمد. خطی که اول حروف و کلمات آن به هم پیوسته بوده و برای نوشتن فرمان ها و نامه ها رایج بوده است و به همین جهت به نام به آن خط ترسل می گفتند. 

در قرن هشتم میرعلی تبریزی از ترکیب دو خط نسخ و تعلیق خطی به نام نسخ و تعلیق را به وجود آورد که بسیار مورد توجه قرار گرفت و موجب تحول بزرگی در خوشنویسی شد. بعد از وی خوشنویسان به نامی مثل میرعماد الحسنی پا به عرصه خوشنویسی نهاد. او بسیار خوش ذوق بود و با استعداد خود تغییراتی را در خط نستعلیق به وجود آورد.

در اواسط قرن یازدهم، سومین خط ایرانی یعنی خط شکسته نستعلیق به وجود آمد،به دست میرزا قلی خان شاملو. دلیل پیدایش این خط، تندنویسی و راحت نویسی و ذوق و خلاقیت ایرانی است خط شکسته به دست میرزا شفیعا هراتی کامل تر شد و درویش عبدالمجید طالقانی قواعد جدیدی را کسب نمود و آن را به کمال نوشت.
 

خوشنویسی با قلم خط نستعلیق 

خط نستعلیق، یکی از زیباترین و لطیف ترین انواع خوشنویسی با قلم است و به عروس خط ها معروف است اما این زیبایی و هماهنگی حرکات و منحنی ها دوایر و قوس های این خط منطبق با طبیعت و واقعیت های نظام تکوین است.

 نستعلیق برگرفته از طبیعت است تمامی چرخش ها، صعود ها، نزول های این هنر خوشنویسی از طبیعت برگرفته شده و به عبارت دیگر طبیعت با توازن و تعادلی که دارد الهام‌بخش روح لطیف

هنرمندان در ابداع خط نستعلیق بوده است.

 برای اینکه با تاریخچه خوشنویسی با قلم آشنا شویم باید بگوئیم قبل از اسلام خط های مختلفی مثل: خط میخی، پهلوی و اوستایی در ایران رایج بوده است. بعد از اسلام تا دو قرن بعد از آن این خطوط به همان سادگی ابتدایی آن به کار می رفته پس از مدتها به وسیله ایرانیان تحول بسیار بزرگی در این راه انجام شد و کم کم هنر خوشنویسی ظهور پیدا کرد.
در اوایل قرن چهارم ابن مقله با استفاده از خط های موجود و نبوغ استعداد ذاتی خود خط هایی را به وجود آورد که به اقلام سته و یا خطوط اصول معروف شد: این خطوط عبارتند از محقق، ریحان، ثلث، نسخ رقاع و توقیع و وجه تمایز آنها اختلاف در شکل حروف و کلمات و سطح و دور در هر کدام از کلمات است و برای خطوط قواعد و اصولی وضع کرد و ۱۲ اصل برای آن نوشت.

 

خوشنویسی با قلم


 این دوازده اصل عبارتند از : ترکیب، کرسی، نسبت، ضعف، قوت، سطح و دور، صعود مجاز مجازی، نزول مجازی، اصول، صفا و شأن.
ابن مقله این خطوط را بسیار خوب می نوشت، یک قرن بعد علی بن هلال، مشهور به ابن بواب برای خط نسخ اصول و قواعد جدیدی را وضع کرد و آن را زیبا تر کرد و بعد از او در قرن هفتم یاقوت مستعصمی شش شاگرد معروف او خطوط شش گانه ای که ذکر شد را تکامل بخشیدند.

خط شکسته نستعلیق

خط هایی که امروزه زیبا و آراسته در دسترس ماست، طی قرون و اعصار تغییرات بسیار زیادی یافته است، از جمله خط شکسته با قلم پس از آنکه خط نسخ از کوفی مشتق گردید، خطوط محقق، ریحان، ثلث، رقاع  و توقیع از تغییر و تبدیل به یکدیگر پدیدار شدند و به مرور زمان هریک دستخوش تغییرات شدند، بعضی منسوخ و برخی رایج عصر و زمان خود شدند و سپس در طول چند قرن به ترتیب خطوط تعلیق، نستعلیق و شکسته وضع گردید. 

خط تعلیق به دلیل دشواری درخواندن و نوشتن به مرور زمان منسوخ شد و نستعلیق جایگزین آن شد، ولی ضرورت تند نویسی شالوده خط شکسته را در قرن یازدهم هجری قمری به دست مرتضی قلی شاملو و شفیعا بنیان نهاد و استاد بزرگ و بی همتا درویش عبد المجید آن را به نهایت قاعده و قانون زیبایی رساند .

این خط در ابتدا ساده بود، سپس براتصالات و پیچیدگی آن افزوده گردید و خط شکسته نستعلیق بوجود آمد. 

خط شکسته معمولا با قلم خفی نوشته می شد و کاربرد معین داشت و در تحریر عریضه، عقد نامه، قباله، کتاب، بیاض، احکام و نیز در مکاتبات به کار می رفت .

 تا اینکه با ظهور خوشنویسان بزرگی چون میرزا غلامرضا و گلستانه، قطعه نویسی خط شکسته در اقلام جلی بیش از گذشته متداول گشت و جنبه های تزئینی و انتزاعی آن مورد تجربه های ارزنده و نوینی قرار گرفت و فصل جدیدی در این امر پدید آمد تا انجا که خوشنویسان معاصر فقط به اقلام درشت (جلی) خط شکسته، علاقمندی نشان دادند. بجاست که اکنون اقلام ریز(خفی) در خط شکسته نیز بیشتر مورد توجه و استفاده قرار گیرد.

خط شکسته که آثار ارزشمند بسیاری بدان نگاشته شده است، دوران پررونقی را سپری نموده و منشا خلق آثار عظیم فرهنگی و هنری گردیده است که امروزه در زمره نفایس گنجینه های ایران و جهان می باشد.

چلپا نویسی در خط شکسته 

به دلیل قامت افراخته حروف و کلمات خط شکسته و نیز طرز قرار گیری برروی خط کرسی و سیر صعودی آن ها در یک سوم انتهای مصرع ها و به منظور جلوگیری از تلاقی آن ها یعنی برخورد حروف تحت السطور (ن و ی و س و ل و ....) با حروف فوق السطور (سرکج ها) میبایست فاصله مسطر (دو مصرع)را با مقایسه با مسطر چلیپای خط نستعلیق بیشتر در نظر گرفت.

 لذا از همین رو است که چلیپا ها در ستون بیاض ها همچون نقطه های تعلیمی به نظر می آیند و لوزی ها راس به راس قرار می گیرند و مسطر از شکل مستطیل (چلیپای خط نستعلیق) بصورت مربع (چلیپای خط شکسته) میل کرده و تغییر شکل می دهد. این موارد در آثار حضرت استادی درویش عبد المجید و پیروان او تا اواخر دوره قاجاریه رعایت گردیده و کاملا مشهود می باشد.

نکاتی که درباره خط شکسته نستعلیق باید توجه کرد:

ایجاد تعادل و هماهنگی(از نظر تعداد کشیده ها): حتی الامکان دو کشیده یا بیشتر در هر مصرع گنجانده شود و بهتر است کشیده ها زیر هم قرار نگیرند و در صورت نبودن کشیده مناسب در هر مصرع فضای خالی جبران کننده کشیده خواهد بود (در برخی موارد این امر برای تنوع و زیبائی صورت می گیرد.)

یافتن کلمات اصلی : هر یک از حروف و کلمات نستعلیق یا شکسته اگر بصورت مد، یاکشیده، نوشته شودمناسب تر و زیباتر خواهد بود.

رعایت ترکیب صحیح و ایجاد فضای مناسب بین حروف وکلمات (خلوت و جلوت) و بین سطور یک چلیپا

در اولویت قرار دادن و نوشتن سرکج ها وسپس نقطه گذاری، پس از اتمام کار 

سیاه مشق

 در خوشنویسی با قلم، سیاه مشق یکی از شیوه های نگارش در خط نستعلیق است، همه متون شعری و نثری را میتوان سیاه‌مشق کرد. این شیوه رابه این خاطر سیاه مشق نامیده اند که از کثرت مشق صفحه سیاه می شده است و بر سفیدی صفحه غلبه می کرده.

 هدف اولیه سیاه مشق در خوشنویسی تمرین مفردات بوده است و شاید کمبود کاغذ و تمرین زیاد خوشنویسان علت به وجود آمدن سیاه مشق بوده است که با گذشت زمان به یک شیوه تبدیل شده است. کاربرد سیاه مشق معمولاً در خط درشت است اما در تمرین خط تحریری میتوان از آن استفاده کرد.

 علاوه بر کاربرد هنری سیاه مشق چندین فایده دیگر نیز دارد:

  •  استفاده کامل از صفحه و صرفه جویی در مصرف کاغذ
  • افزایش تسلط در خوشنویسی و قوت دست به واسطه تکرار و دنبال نویسی
  •  مقایسه مفردات با هم در هنگام تمرین 

 

ماریا
۱۴۰۲/۰۳/۰۱
5
0
0

محیطی دوستانه با استادی بسیار خوب

سینا
۱۴۰۲/۰۷/۰۱
0
0
0

سلام دوره خوشنویسی با قلم به صورت مجازی برگزار میشود؟ در صورت برگزاری به صورت مجازی گواهینامه فنی و حرفه ای داده میشود؟ لطفا جواب بدین ممنون

مدیر سایت
۱۴۰۲/۰۷/۰۹
0
0
0

سلام هنرجوی عزیز؛
بله برگزار می شود. جهت اطلاع از زمان بندی کلاس ها، با کارشناسان ما در ارتباط باشید. 77045617-021



تعداد کاراکتر باقیمانده: 500
نظر خود را وارد کنید